Herhangi bir yaranın sterilize edilmesi için belirli aralıklarla yaranın temizlenmesi işlemine pansuman adı verilir. Pansumanın yapılma şekli, yaranın durumuna ve oluşumuna göre değişiklik gösterebilir. Her yara için aynı pansuman işlemi uygulanmaz. Ciddi ve ağır yaraların sağlık personeli tarafından yüksek steril ortamlarda yapılması önerilmektedir. Yaranın enfeksiyon kapmaması için pansuman yaparken dikkatli olunması gerekir.
· Yaralarda oluşan kanamaların durdurulması,
· Oluşan akıntının temizlenmesi,
· Enfeksiyonların korunması,
· Uygun ilacın kullanılması,
· Tahrip olan dokunun çevresindeki dokunun desteklenmesi,
· Isı kaybının önlenmesi,
· Ağrının azalması,
· Yaranın kurumasını önleyerek nemli kalması için pansuman uygulaması yapılır.
Dikiş atılan bölgenin çevreden enfeksiyon kapmaması ve sağlıklı bir şekilde iyileşmesi için pansuman uygulaması yapılabilir. Yaranın çeşitli enfeksiyonlara maruz kalmaması için iyileşene kadar hekim tarafından gözlenmesi devam eder.
Pansuman için öncelikle pansuman yapılacak malzemelerin steril edilmesi ve pansumanı yapacak kişinin ellerini yıkaması, eldiven takması ve tüm hijyen şartlarını sağlaması gerekir.
Kuru pansuman; basit yaralanmalarda kullanılan pansuman yöntemidir. Dikkat edilmesi gereken nokta ise, yaranın beze yapışmamasıdır. Kan damarlarına basınç uygulanması ve akıntının emilmesi gerektiği durumlarda kullanılır.
Yaraya uygun malzemeler seçilerek sterilize edilir. Eller yıkanır ve eldiven giyilerek yaranın açığa çıkması sağlanır. Yara üzerindeki malzemeler solüsyonla ıslatılıp çıkarılır. Pamuk, gazlı bez gibi malzemeler pensle tutulur. Gerekli durumlarda yara yıkanır ve gazlı bezle temizlenir. Temizlenen yaraya uygun merhem sürülür ve yara kapatılır.
Islak pansuman; yaranın nemli kalması gerektiği durumlarda uygulanan pansuman yöntemidir. Islak pansumanın iki saatte bir yenilenmesi gerekir. Antiseptik ilaç sürülür ve gazlı bezle yaranın üzeri kapatılır. Bu pansuman hücre yenilenmesini de hızlandırmaktadır.
Koruyucu pansuman; adından da anlaşılacağı gibi yaranın dış etkenlerden korunması için uygulanır. Yaranın korunması, nemlendirilmesi ve mikrop kapmaması için kullanılır. Bu pansuman kanama ve akıntı olmayan yaralar üzerinde uygulanır.
Emici pansuman; yarada bulunan akıntının temizlenmesi için kuru malzemelerle yapılan pansuman yöntemidir.
